Şafiî mezhebinin kurucusu İmam Şafiî kimdir? İmam Şafiî ne zaman ve nerede doğdu? İmam Şafiî’nin hocaları kimdir? İmam Şafiî’nin görüşleri nelerdir? Şafiî mezhebi nasıl ortaya çıktı? İmam Şafiî ne zaman ve nerede vefat etti? İmam Şafiî’nin hayatı, eserleri ve görüşleri…
İmam Şafiî’nin asıl adı Muhammed b. İdrîs eş-Şâfiî’dir.
ŞAFİÎ MEZHEBİNİN KURUCUSU
İmam Şafiî; İslam hukuku bilgini, Şafiî mezhebinin kurucusudur.
İMAM ŞAFİÎ NE ZAMAN VE NEREDE DOĞDU?
Şâfiî mezhebinin kurucusu sayılan, Muhammed b. İdrîs eş-Şâfiî 150 (767) yılında Gazze şehrinde (Filistin) doğdu.
İMAM ŞAFİÎ’NİN HOCALARI KİMDİR?
İmam Mâlik‘ten Medine fıkhını, İmam Muhammed’den Irak fıkhını öğrendi. Böylece Hicaz fıkhı ile Irak fıkhını birleştirdi.
İMAM ŞAFİÎ’NİN EN VERİMLİ DÖNEMİ
İmam Şâfiî, Bağdat’ta muhtemelen iki yıl kadar kaldıktan sonra Mekke’ye döndü ve Mekke’de dokuz sene ders verdi. Bu devir Şâfiî’nin ilim hayatının en verimli devridir. Çünkü o, Mekke’ye ehl-i re’y fıkhı ile ehl-i hadîs fıkhını birleştirerek dönmüş, yaptığı seyahatlerde asrında yaşayan âlimlerin görüşlerine vâkıf olmuş, onları incelemiş, rivayet ettikleri hadislerin çoğunu toplamıştı. İmam Şâfiî hicrî 195 senesinde tekrar Bağdat’a geldi. Bu ikinci gelişinde, artık o Irak ve Hicaz fıkıh ekollerini derinlemesine incelemiş, fıkıhta kendi usulünü ortaya koymuş olarak talebe yetiştirmeye başladı.
İMAM ŞAFİÎ’NİN GÖRÜŞLERİ
Mısır’da kaldığı dört sene içinde tecrübeleri ve yeni muhitin şartları ışığında eski bilgilerini yeniden etüt etmeye başladı, bazı görüşlerinden vazgeçti, yenilerini ortaya koydu. Böylece onun rücû ettiği eski görüşleri ile yeni görüşlerinden oluşan “mezheb-i kadîm”i ve “mezheb-i cedîd”i teşekkül etmiş oldu.
ŞAFİİ MEZHEBİ NASIL ORTAYA ÇIKTI?
İmam Şâfiî, vefat ettiği zaman arkasında zengin bir fıkıh hazinesi ve kalabalık bir talebe topluluğu bıraktı. Mekke, Bağdat ve Mısır’da yetiştirdiği seçkin talebeleri onun eserlerini okuttular, görüşlerini ve diğer fakihlerle olan ihtilâflarını naklettiler. İşte bu öğrencilerin gittikçe genişleyen ders halkaları neticesinde Şâfiî mezhebi ortaya çıkmış oldu.
ŞAFİİ MEZHEBİ NERELERDE YAYGINDIR?
Şâfiî mezhebi önce Mısır’da sonra Suriye, Irak, Horasan ve Mâverâünnehir’de yayıldı. Çoğu zaman fetvada ve öğretimde Hanefîler’le yan yana yer aldı. Bugün Şâfiî mezhebi ülkemizin güneydoğu ve doğu illeri ile yukarıda sayılan bölgelerde yaygın durumdadır.
İMAM ŞAFİÎ NE ZAMAN VE NEREDE VEFAT ETTİ?
İmam Şâfiî, Hicrî 198 yılında Mısır‘a gitti ve 204 (820) yılında orada vefat etti. Vefat ettiği zaman elli dört yaşında idi.
İMAM ŞAFİÎ’NİN TÜRBESİ NEREDE?
İmam Şâfiî’nin kabri Mısır’ın Kahire şehrinde bulunmaktadır.
İMAM ŞAFİÎ ESERLERİ
İmam Şâfiî’nin eserlerinden bazıları şunlardır:
  • El-Ümm: Fıkıh yani İslam hukukuna dair olup, İmam Şafii’nin içtihad ederek bildirdiği meseleleri ihtiva eden bir eserdir.
  • Kitab-üs-Sünen vel-Müsned: Hadis ilmine dairdir.
  • Er-Risale fil-Usul: Usul-i fıkha dairdir.
  • El-Kitab-ül Bağdadiyye.
  • El-Mebsut.
  • Ahkam-ül-Kur’an.
  • İhtilaf-ül-Hadis.
  • Müsned-üş-Şafii.
Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları